Aşırı alkol tüketimi karaciğer sirozu nedenleri arasında en bilineni iken, aslında birtakım ilaçlar ve kronik rahatsızlıklarda siroz başlangıcını ciddi manada tetiklemektedir. Tedavinin aksatılmadan devam etmesi hastanın yaşam kalitesini artırmakta olup, hayati tehlikeyi en aza indirebilmektedir.
Karaciğer Sirozu Nedir?
Farklı sebeplerden dolayı karaciğer üzerinde hasarlar meydana gelmektedir. Bu hasarlardan kaynaklı olarak karaciğer, vücutta üstlenmiş olduğu birtakım görevleri yerine getirememektedir. Karaciğer sirozu kişide bu şekilde başlamaktadır. Kendini yenileyebilen tek organ olan karaciğer, bu süreç ilerledikçe küçülerek kan akışını zorlaştıracak ve karaciğer yetmezliği ile sonuçlanacaktır.
Karaciğer Sirozu Nedenleri
- Kronik Hepatit B ve Hepatit C virüsü
- Fazla alkol tüketimi karaciğer sirozu nedenleri arasında önemli bir yere sahiptir
- Demir fazlalığı
- Karaciğer yağlanması
- Safra kanalı tıkanıklığı
- Genetik sindirim sistemi rahatsızlıkları
- Kullanılan ilaçların yan etkileri ve ilaçlarda bulunan kimyasallar, siroza sebebiyet verebilmektedir
Belirtileri
- Cilt ve gözlerde sarılık
- Ciltte moraran bereler
- İştah kaybı ve zayıflama
- Bulantı ve kan kusma
- Kan damarlarının cilt yüzeyinden gözükecek kadar cildin incelmesi
- Odaklanma problemleri
- Menstural döngünün bozulması
- Erkeklerde östrojen hormonlarının fazla salınması
- Karın bölgesinde su birikmesiyle beraber karın şişliği
- İdrarın koyu renk olması
- Ateş
Evreleri
Karaciğer sirozu iki evreden oluşmaktadır.
Kompanse Siroz: Karaciğerde ufak bir hasarla vücudu fazla sıkıntıya sokmadığı evredir.
Dekompanse Siroz: Karaciğerdeki hasarın boyutu daha fazla olmasıyla, vücutta belirtiler vermeye başladığı dönemdir. Karın şişmesi, varisler oluşması ve kanaması, vücudun dışarı atamadığı toksinlerin beyne kadar etki ederek kişiyi komaya sokması gibi riskleri mevcuttur.
Tedavisi
Hastanın hangi nedenden siroza yakalandığını ve karaciğer üzerindeki hasarın boyutuna göre bir tedavi yöntemi belirlenmektedir. Eğer karaciğerdeki hasar çok az ise düzenli doktor kontrolleriyle tedavi edilerek kişinin yaşam standartlarını kaliteli hale getirilebilmektedir. Tedavinin amacı karaciğer üzerindeki hasarı tedavi edip belirtileri en aza indirmektir. Bu noktada kişi karaciğerini tetikleyecek her türlü zararlı içeceklerden ve gıdalardan uzak durmalıdır.
Eğer kişinin karaciğerindeki hasar oldukça fazla ise cerrahi işlem uygulanması söz konusudur. Uygun karaciğer nakli gerçekleştirilerek kişi sağlığına kavuşturulur.
Korunma Yolları
Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi direkt olarak karaciğer üzerinde kalıcı hasarlar bırakarak siroza çevirdiği için kişi alkol tüketmemeli, eğer bırakmak için zorlanıyorsa destek almalıdır.
Aşılama: Sirozun en büyük sebeplerinden biri olan Hepatit B ve C virüsü olduğu için aşılar ihmal edilmemelidir. Bebeklik çağından itibaren vurulan bu aşılar kişiler üzerinde koruma etkisi yaratarak riski en aza indirecektir.
Cinsel ilişkide Korunma: Korunmasız bir ilişki sonrasında sağlık geçmişi hakkında hiç bir şey bilinmeyen kişilerden Hepatit B virüsü geçerek, kişilerin karaciğer sirozu olmasına sebebiyet verebilir. Bu yüzden ilişki sırasında teması en aza indirerek, korunma sağlanmalıdır.
Kullanılan İlaçlar: Eğer kullanılan ilaçların yan etkileri sonucunda karaciğerde hasar meydana geliyorsa, hekimle beraber uygun ilaçlar ve dozlar ayarlanmalıdır.
Beslenme: Karaciğeri yoran yiyecek tüketimi ile beraber yağlanma ortaya çıkacak ve bu da karaciğer üzerinde bir etki bırakacaktır. Bu yüzden yağsız, hafif ve sağlıklı yiyecekler tüketerek karaciğeri yormamak gerekmektedir
