Kalın bağırsak kanseri olarak da tanımlanan kolon kanseri nedenleri bakımından diğer kanser türleri ile benzerlik gösterse de kansere neden olan farklı etkenlerde bulunmaktadır. Erken tanıya bağlı olarak tedavisinin zamanında yapılması, bazı durumlarda hasta için hayati önem taşıyabilmektedir.
Kolon Kanseri Nedir?
Kalın bağırsak içerisindeki tabakada bulunan hücrelerin anormal derecede büyümesiyle ortaya çıkan hastalığa kolon kanseri denilmektedir. Ülkemizde en çok görülen kanserler arasındadır. Kolon kanseri 60 yaş ve üzerinde sıklıkla görülebildiği gibi genç yaşlarda da görülebilmektedir. Kadınlara oranla erkeklerde görülme riski daha fazladır.
Kolon Kanseri Nedenleri
Kolon kanseri nedenleri ve risk faktörleri şöyledir;
- İlerleyen yaş
- Aile hikâyesi
- Genlerde meydana gelen bozukluklar
- Bağırsak tümörleri
- Sağlıksız ve dengesiz beslenme
- Düzensiz uyku
- Obezite
- Bağırsak rahatsızlıkları
- Alkol ve sigara tüketimi kolon kanseri olma riskini arttırmaktadır.
Kolon Kanseri Belirtileri
Kolon kanseri belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Dışkılamada zorluk çekme ve tam dışkılayamama
- Kanlı dışkılama
- İshal ya da kabızlık
- Makatta oluşan ağrılar
- Karında gaz ve şişlik
- Kilo kaybı
- Bulantı ve kusma
- Dışkıda meydana gelen sümüksü yapı
- İnce dışkı
- Demir eksikliği ve kansızlık
- Solgun cilt
- Aşırı yorgunluk ve halsizlik şeklinde sıralanabilir.
Evreleri
Kolon kanseri 5 evreden oluşmaktadır. Bunlar;
Evre 1: Kolon kanserinin ilk evresidir. Kanser hücreleri bağırsakta yeni yeni belirmeye başlamıştır. Hastalık bu aşamadayken erken tanı ve tedavi yöntemleri ile önlenebilmektedir.
Evre 2: Bu evrede kanserli hücreler bağırsak mukozasında yayılmaya başlar fakat dokuya zarar vermez.
Evre 3: Hasta hücreler bağırsak haricinde lenf bezlerine yayılım gösterir. Kemoterapi tedavisi gerekebilir.
Evre 4: Kanserli hücreler diğer organlara da geçer. Cerrahi müdahale ile bağırsağın bir kısmı alınabilir. Hastaya kemoterapi uygulanır.
Evre 5: Hücrelerin tüm vücuda dağılmasıyla hastanın durumu ağırlaşır. Ameliyat önerilmez. Radyoterapi ve kemoterapi uygulanır. Tedaviler sonuç vermediği durumlarda cerrahi müdahaleye başvurulur.
Kolon Kanseri Tedavisi
Kolon kanseri belirtileri görülen hasta, gastroenteroloji uzmanına giderek şikâyetlerini bildirmelidir. Yapılan kan-dışkı tahlilleri, kolonoskopi, endoskopi, radyolojik tetkikler ve patolojik incelemeler sonucunda hastaya kolon kanseri teşhisi konursa tedavi aşamasına geçilir. Tedavi sürecinde şu yöntemler uygulanır;
Kolonoskopi: Hastalığın ilk evrelerinde kanserli hücre sayısının düşük olmasından, kolonoskopi uygulanarak polipler alınır ve hastalık önlenebilir.
Cerrahi Müdahale: Kolonoskopi uygulanıp sonuç alınamazsa, kanserli hücre ameliyat ile alınır. Eğer yayılım oranı fazla ise kalın bağırsağın bir kısmı da cerrahi müdahale uygulanarak alınabilmektedir.
Kemoterapi: Hastalığın orta ve son aşamalarında cerrahi müdahaleyle birlikte hastaya, kemoterapi uygulanır.
Korunma Yolları
Kolon kanserine yakalanmayı önlemek için bazı yöntemler uygulanır. Bunlar;
Beslenme Düzeni: Sağlıksız ve dengesiz beslenme alışkanlıkları değiştirilmelidir. Aşırı yağlı, şekerli, tuzlu besinler, cips, kola, kızartma, kırımızı et ve hazır paketli ürünler bırakılmalıdır. Bunların yerine bol sebze, meyve, tavuk, balık ve baklagillerden zengin besinler tüketilmelidir. Günlük öğün sayısı 2’den fazla olmamalıdır. Günde en az 2 litre su tüketilmelidir. Alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır.
Spor ve Egzersiz: Hareketli yaşam, her hastalığın önlenmesinde etkili bir yöntemdir. Haftada en az 5 gün yarım saatlik tempolu temiz hava yürüyüşleri, egzersiz hareketleri kanser riskini azaltmaktadır.
Vitamin Alımı: Düzenli kalsiyum, D vitamini ve Omega 3 alımı, kanser hücrelerinin üremesini engellemektedir.
Tetkikler: Ailesinde kolon kanseri olan kişiler, belirli aralıklarla kolonoskopi tetkikleri yaptırarak önlem alabilirler.
Genel olarak sağlıklı beslenme, tüm kanser türleri ve diğer hastalıklardan korunmak için kaçınılmazdır. Bu yüzden sebze ve meyve tüketiminin yanı sıra balık gibi sağlıklı gıdalar tüketilmeli ve hazır işlem görmüş gıdalardan uzak durulmalıdır.
