Antisosyal kişilik bozukluğu genellikle içe dönük ve mesafeli kişilik yapılarıyla karıştırılır, ancak bu tanımla hiçbir ilgisi yoktur. Özetle, antisosyallik asi, pişmanlık duymayan ve şüpheli ahlaki yargı olarak ortaya çıkan bir kişilik türüdür.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Antisosyal kişilik bozukluğu, insanların olayları bozuk bir şekilde düşündüğü ve algıladığı kronik bir akıl hastalığı olarak kabul edilir. Psikopat da denir. Bu insanlar muhakeme yeteneğinden yoksundur ve doğru ile yanlışı ayırt edemezler.
Sürekli başkalarının haklarını ihlal eder ve başlarını belaya sokarlar. Bu kişiler sıklıkla yalan söyler, zararlı davranışlarda bulunur, alkol ve madde bağımlısı olurlar. Dürtüsel olma eğilimindedirler ve ihtiyaçlarının hemen karşılanmasını isterler ve hayal kırıklığına uğramaya ve beklemeye dayanamazlar. Sosyopatlar sadece başkalarını incittiklerinde kendilerini düşünürler, başkalarını umursamazlar, kendilerini suçlu hissetmezler. Genellikle okul, iş ve aile sorumluluklarını üstlenemezler.
Sık kavga etme, dolandırıcılık, hırsızlık, kumar, aile ve sosyal ilişkilerde sorumsuzluk, suç işleme ve uyuşturucu kullanımı antisosyal kişilik bozukluğunun yaygın belirtileridir. Bu belirtilere ek olarak çocuklukta kundakçılık, hayvanlara ve insanlara zulüm, kendini suçlama veya yaptıklarından dolayı suçluluk duymama, başkalarını cinsel ilişkiye zorlama, düzenli çalışma ve maddi sorumluluk gibi belirtiler vardır.
Antisosyal bireylerin empati yeteneği yoktur. İnsanları kandırmaktan ve onlara acı çektirmekten mutluluk duyarlar. Yalan söylemek ve insanları aldatmak bu insanlar için bir zevktir. Sosyopatlar dürtülerini kontrol etmekte güçlük çekerler ve sıklıkla kavga ederler. Genellikle alkollüyken araç kullanma, hız yapma ve kendi hayatlarını ve başkalarının hayatlarını tehlikeye atan diğer davranışlarda bulunurlar.
Bu belirtiler çocuklukta görülürse davranış bozukluğu, 18 yaşından sonra antisosyal kişilik bozukluğu tanısı konur. Bu semptomların 30-35 yaşlarında sona erdiği ve genellikle 40-50 yaşlarında azaldığı gözlemlenmiştir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Çevrede ve ailede ciddi evlilik sorunları, düşük sosyoekonomik düzey, geniş aile, babanın suç işlemesi ve annenin ruhsal bozuklukları gibi mevcut olumsuz değişkenlerin çocuklarda DEHB, ergenlik döneminde ASKB için risk faktörleri olduğuna işaret edilse de bu faktörlere bağlı gelişmediği de kabul edilir. Gen-çevre etkileşimleri de bu hastalıkların gelişmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
ASKB’nin oluşumunda sosyokültürel faktörlerin güçlü bir etkisi olmasına ve suç davranışının öğrenilmiş ve uyarlanabilir bir durum olduğu yönünde bir görüş olmasına rağmen, biyolojik nedensellik son yıllarda daha da güçlenmiştir. Bu nedenle, ASKB’nin gelişiminde çeşitli genetik, biyolojik, psikodinamik ve psikososyal faktörler etkileşime girer.
Antisosyal Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
ASKB’si olan kişilerin tedavisi zordur. Birkaç yeni psikoterapötik yaklaşım, bu kişilik bozukluğunu daha uyumlu ve yönetilebilir hale getirebilir. Ancak hiçbir zaman zorlama olmadan tek başlarına psikoterapiye gitmezler. Konum ya da maddi güç elde edebilen antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişiler, ciddi ruhsal sorunlarına rağmen güç ihtiyaçlarını karşılayabildikleri için hiçbir şekilde tedavi aramazlar.
Psikiyatrik bakımda elektrokonvülsif tedavi, SSRI grubunda antidepresanlar, antikonvülzan grupta lityum ve duygu durum düzenleyiciler denenmiştir. Bu konuda standart bir tedavi rejimi yoktur. Hastaların ilaçlarını almama eğilimleri de psikiyatristler için önemli bir konudur. Çoğu durumda tedavi olmaksızın bile, suç faaliyeti 40 yaşından sonra azalmaktadır.
Azalan biyolojik dürtüler, sosyal koşullanmanın kümülatif etkileri ve kendine zarar verme davranışının daha iyi anlaşılması bunda rol oynar. Bu kişiler psikiyatri literatüründe “tükenmiş psikopatlar” olarak anılır. Benmerkezciliğin, duyarsızlığın ve istismarın etkileri bir ömür boyu sürecekti. Bilişsel davranışçı psikoterapi, antisosyal kişilik bozukluğu için en umut verici tedavidir.
